„FARMACEUCI W ERZE SZTUCZNEJ INTELIGENCJI – NOWE WYZWANIA I SZANSE”
W dniu 22 października farmaceuci z całej Polski zgromadzili się w Warszawie, aby wspólnie świętować Ogólnopolski Dzień Farmaceuty. Było to wyjątkowe wydarzenie, tym bardziej że po kilkuletniej przerwie mogli spotkać się na żywo. Uroczystość rozpoczęła się od powitania licznych gości, w tym przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia, reprezentantów instytucji państwowych oraz partnerów branżowych.
Podczas pierwszej części uroczystości wręczono odznaczenia i medale zasłużonym farmaceutom. Odznaką Honorową za Zasługi dla Ochrony Zdrowia uhonorowano wybitnych przedstawicieli środowiska farmaceutycznego, a Medalem im. Prof. Bronisława Koskowskiego nagrodzono tych, którzy w szczególny sposób przyczynili się do rozwoju aptekarstwa polskiego. Był to moment pełen wzruszeń i dumy z osiągnięć całego środowiska.
Po oficjalnych obchodach uczestnicy mieli okazję wziąć udział w konferencji naukowej zatytułowanej „Sztuczna inteligencja i farmacja: trendy, wyzwania, perspektywy”. Dyskusje skupiły się na przyszłości zawodu farmaceuty w kontekście dynamicznego rozwoju nowych technologii i sztucznej inteligencji.
NOWE ROLE FARMACEUTÓW W SYSTEMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ
Podczas konferencji środowisko farmaceutyczne zastanawiało się nad tym, jak dostosować się do zachodzących zmian. Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, Marek Tomków, podkreślił konieczność adaptacji: „Nie możemy obrażać się na zmiany. Musimy je wykorzystać.”
Farmaceuci, jako grupa 37 tysięcy wykwalifikowanych pracowników medycznych, zauważają, że ich tradycyjne role w wydawaniu leków są stopniowo zastępowane przez nowe technologie. Jednak zamiast postrzegać to jako zagrożenie, widzą w tym szansę na rozwój i rozszerzenie swoich kompetencji.
„Chcemy być traktowani jak partnerzy, którzy mogą odciążyć inne zawody medyczne. Warto dać nam szansę na rozwój – byśmy znaleźli swoje nowe miejsce w systemie opieki zdrowotnej” – zaznaczył prezes Tomków.
APTEKA JAKO CENTRUM OPIEKI ZDROWOTNEJ
Wiele uwagi poświęcono rosnącej roli farmaceutów w systemie ochrony zdrowia. Szczególnie istotny okazał się temat szczepień przeciwko COVID-19 i grypie.
Farmaceuci apelują o umożliwienie im pełniejszego wykorzystania swoich kompetencji, takich jak wystawianie refundowanych recept na szczepionki przeciw grypie czy refundacja usługi szczepienia przez NFZ. Obecna na konferencji wiceminister zdrowia, Urszula Demkow, zapewniła, że prace nad odpowiednimi zmianami ustawowymi są na finiszu. „Nie ma ochrony zdrowia bez farmaceutów” – podkreśliła.
TECHNOLOGIA ZMIENIA FARMACJĘ
Rozwój sztucznej inteligencji i automatyzacji stawia przed farmaceutami nowe wyzwania. W Niemczech trwają prace nad przepisami pozwalającymi na funkcjonowanie aptek bez fizycznej obecności farmaceuty. „Dokonuje się epokowa zmiana” – przyznał Marek Tomków. „Zastąpienie farmaceuty przy okienku nie wydaje się trudne – wkrótce zrobią to roboty. Naszym zadaniem jest przesunięcie się bliżej pacjenta i świadczeń medycznych.”
Farmaceuci jako najbardziej dostępni profesjonaliści medyczni dla pacjentów, mogą odgrywać kluczową rolę w profilaktyce i opiece zdrowotnej. Chcą aktywnie uczestniczyć w świadczeniach medycznych, takich jak szczepienia, wykonywanie testów, pomiary parametrów zdrowotnych czy udział w programach profilaktycznych.
Przykład recepty farmaceutycznej na antykoncepcję awaryjną pokazuje, że farmaceuci mogą realnie pomagać pacjentom. „Nagle okazało się, że recepty te przestały być wystawiane przez receptomaty, a zaczęły być wypisywane przez farmaceutów w aptekach” – zauważył prezes Tomków.
SZTUCZNA INTELIGENCJA – WSPARCIE CZY ZAGROŻENIE?
Podczas debaty poświęconej sztucznej inteligencji eksperci zastanawiali się nad jej wpływem na zawód farmaceuty. Prof. Agnieszka Piwowar, prorektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, stwierdziła jednoznacznie:
„AI nie zastąpi lekarzy i farmaceutów, ale zastąpi tych, którzy nie będą umieli lub chcieli z niej korzystać.”
Sztuczna inteligencja już teraz wspomaga zarządzanie szpitalami, zaopatrzenie w leki oraz kontroluje prawidłowość terapii, sugerując ewentualne błędy do sprawdzenia. Jednak brak odpowiednich regulacji prawnych budzi obawy.
„Największe emocje budzi to, że regulacje prawne nie nadążają za postępem technologicznym” – przyznała prof. Piwowar. „Musimy stworzyć nowe przepisy, które będą obejmować również praktykę aptekarską.”
Mgr Karolina Tądel, doktorantka Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, zwróciła uwagę na pozytywne aspekty AI:
„Sztuczna inteligencja doskonale wspomaga personel medyczny, kontroluje błędy w terapii, przyspiesza opisy medyczne, przypomina pacjentom o przyjmowaniu leków.”
Dodała również, że chatboty w komunikacji z pacjentami mogą być cennym narzędziem:
„Są cierpliwsze, bardziej wytrzymałe i dostępne 24 godziny na dobę. Pacjenci wysoko je ocenili.”
PRZYSZŁOŚĆ NALEŻY DO ODWAŻNYCH
Młode pokolenie farmaceutów nie boi się nowych technologii. Badania wskazują, że aż 42% młodych pracowników medycznych chce pracować w placówkach wdrażających innowacyjne rozwiązania, w tym sztuczną inteligencję. To oni mogą stać się pionierami zmian w farmacji.
Niemniej jednak, Centrum e-Zdrowia ustaliło, że obecnie tylko kilka procent szpitali i gabinetów w Polsce korzysta z AI. To oznacza, że droga do pełnej digitalizacji i automatyzacji medycyny w Polsce dopiero się rozpoczyna.
Eksperci byli zgodni: w erze sztucznej inteligencji farmaceuci nie znikną, ale będą musieli się dostosować. Prezes Marek Tomków podsumował:
„Musimy być podmiotami, które udzielają świadczeń medycznych. Nie możemy się bać. Jeśli tego nie zrobimy, przegapimy szansę.”
Zachęcamy wszystkich farmaceutów do aktywnego udziału w procesie zmian i doskonalenia swoich kompetencji w obszarze nowych technologii. Wspólnie możemy kształtować przyszłość naszego zawodu i systemu opieki zdrowotnej w Polsce.
