Komunikat
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej we Wrocławiu
w sprawie wydania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyroku w sprawie o sygn. V SA/Wa 500/22
*
Dolnośląska Izba Aptekarska we Wrocławiu informuje, że w dniu 19 października 2022 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok w sprawie o sygn. V SA/Wa 500/22, w której oddalił skargę Izby na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego w przedmiocie umorzenia postępowania w przedmiocie cofnięcie zezwolenia na prowadzenie apteki. Zarzewiem sprawy było przejęcie spółki prowadzącej dotychczas aptekę przez inną spółką należącą do grupy kapitałowej, prowadzącej na terenie kraju kilkaset aptek. Właścicielem tej grupy kapitałowej jest międzynarodowy fundusz.
Izba we wrześniu 2021 r. skierowała do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego we Wrocławiu wniosek o cofnięcie zezwolenia w tej sprawie, wskazując że przejęcie kolejnej apteki przez grupę kapitałową, w sposób naruszający ustanowione w 2017 r. progi koncentracji (4 apteki), stanowi naruszenie prawa. WIF wszczął postępowanie w sprawie, jednak decyzją z października 2021 r. umorzył je ze względu na bezprzedmiotowość. Od tej decyzji Izba wniosła odwołanie. Główny Inspektor Farmaceutyczny decyzją ze stycznia 2022 r. utrzymał w mocy decyzję Dolnośląskiego WIF. W lutym 2022 r. Izba skierowała skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Podkreślenia wymaga, że opisywana metoda przejmowania aptek, polegająca na wykupywaniu przez zagraniczne fundusze polskich spółek prowadzących apteki, nie jest tożsama z metodą przejmowania aptek poprzez utworzenie zależnych od sieci aptecznych spółek farmaceutów. W tej drugiej metodzie wykorzystywana jest instytucja przeniesienia zezwolenia (art. 104a p.f.). Orzecznictwo sądów administracyjnych różnicuje obydwie ww. sytuacje. W październiku br. Izba informowała o wygraniu dwóch spraw przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (sygn.: II GSK 1756/21 i II GSK 2505/21). Sprawy te polegały na próbie przejęcia apteki przez sieć apteczną właśnie za pomocą zależnej spółki farmaceutów. Równocześnie Izba wskazywała w sierpniu br. o przegraniu sprawy przed WSA w Warszawie (sygn. V SA/Wa 703/22). Tamta sprawa – podobnie jak ta opisywana – dotyczyła przejęcia apteki poprzez wykup spółki.
W przypadku tej drugiej metody, tj. wykupu spółki, aktualna linia orzecznicza wyznacza jest przez dwa wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lutego 2022 r., sygn.: II GSK 384/20 i II GSK 477/20. Sąd stwierdził w nich, że – ujmując rzecz w skrócie ‒ przejmowanie aptek poprzez wykup spółek nie stanowi naruszenia prawa.
Oznacza to, że materia przejmowania aptek jest zróżnicowana i skomplikowana pod względem prawnym. Wynika to z interpretacji przepisów ustawy – Prawo farmaceutyczne (w brzmieniu nadanym przez ustawę tzw. „aptekę dla aptekarza” z kwietnia 2017 r.) nadanej przez orzecznictwo NSA (z którą Izba się nie zgadza) oraz niejednolitości tego orzecznictwa w zależności od tego z jaką metodą przejmowania aptek mamy do czynienia.
W ustnych motywach wyroku WSA w Warszawie z dnia 19 października 2022 r., sygn. V SA/Wa 500/22, sędzia sprawozdawca stwierdził, że o ile w skardze w sposób kompleksowy przytoczono orzecznictwo tego Sądu w zakresie interpretacji przepisów ustawy tzw. „apteki dla aptekarza”, o tyle od lutego 2022 r. Sąd ten jest związany nową wykładnią tych przepisów, wynikającą z dwóch ww. orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego ze spraw: II GSK 384/20 i II GSK 477/20.
Szersza argumentacja Sądu będzie znana po zapoznaniu się z pisemnym uzasadnieniem. Już teraz jednak deklarujemy wniesienie skargi kasacyjnej od tego orzeczenia. Analogicznie, jak to deklarowaliśmy w sprawie V SA/Wa 703/22, w której od orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 sierpnia 2022 r. Izba złożyła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w połowie października br.
W uzupełnieniu wskazujemy, że do sprawy na etapie sądowym włączył się Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Z niemałym zdziwieniem stwierdzamy, że Rzecznik w pisemnym stanowisku wsparł międzynarodowy fundusz, do którego włączona została przejęta spółka. Wskazujemy, że w Polsce od wielu lat apteki indywidualne są przymusowo wypierane z rynku przez międzynarodowe sieci apteczne. Bardzo często wiąże się to z doprowadzaniem ich do bankructwa. Apteki te są (były) polskimi małymi i średnimi przedsiębiorcami. Wyrażamy stanowisko, że zadaniem Rzecznika jest wspieranie zasad uczciwej konkurencji oraz ochrona uzasadnionych interesów polskich małych i średnich przedsiębiorców, również tych prowadzących apteki, w nierównej walce konkurencyjnej z międzynarodowymi funduszami. Fundusze te posiadają przewagę kapitałową nad polskimi aptekarzami. Dlatego uważamy, że nie ma potrzeby ich dodatkowego wspierania przez organ państwowy, którego założeniem jest ochrona polskich małych i średnich przedsiębiorców, a nie – współpraca z międzynarodowymi korporacjami w celu ich zwalczania i eliminacji z rynku.
*